Đặc sắc 4 tập xem bóng đá kèo nhà cái đầu tay

Đó làĐất quêcủa Hồ Văn;Ngồi lại với trăm nămcủa Nguyễn Lệ Ba;Miền đất lởcủa Thanh Bình;Gió thổi sau hècủa Kim Thắm. Cả 4 tác giả đều làhội viên trẻcủa Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Đồng Tháp. Và cả 4 tập xem bóng đá kèo nhà cái nói trên đều làtác phẩm trình làng đầu taycủa họ.

Điều trùng hợp khá lý thú là cả 4 tập xem bóng đá kèo nhà cái này đều được xuất bản bởi Nhà Xuất bản Hội Nhà văn - một nhà xuất bản có uy tín hàng đầu Việt Nam khi thẩm định và chọn in ấn các tác phẩm văn chương.

Với tư cách là một trong những người tham gia tổ chức bản thảo cho cả 4 cuốn sách và cũng là người có điều kiện theo dõi phong trào sáng tác văn chương của Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Đồng Tháp mấy chục năm qua, tôi mạnh dạn nói rằng: đặt trong dòng chảy của văn xuôi nói chung, xem bóng đá kèo nhà cái nói riêng của xứ sở Đất Sen hồng từ trước đến nay, đây là 4 tập xem bóng đá kèo nhà cái riêng của từng tác giả có chất lượng vào hàng đặc sắc(*).

Đó là cả Hồ Văn, Nguyễn Lệ Ba, Thanh Bình, Kim Thắm đều tìm và chọn cách tiếp cận mới mẻ, thể hiện sự tìm tòi trên mảng đề tài nông thôn, nông nghiệp và thân phận nhữngngười quê, vốn là mảnh đất quen thuộc của văn xuôi và xem bóng đá kèo nhà cái đồng bằng sông Cửu Long từ trước đến nay. Những xem bóng đá kèo nhà cái của Hồ Văn, Nguyễn Lệ Ba, Thanh Bình, Kim Thắm cho thấy sự gần gũi, xuyên thấm, hài hòa và lắng đọng trong chiều sâu văn hóa truyền thống và ngọn nguồn tâm linh khi đi vào khai thác đề tàitam nôngnơi vùng đất phương Nam nói chung, Đồng Tháp nói riêng. Điều này đòi hỏi các tác giả phải biết tích lũy vốn sống một cách phong phú, đậm đặc, đồng thời phải biết tiết chế cách bộc lộ, thể hiện, sao cho luôn luôn đảm bảo tuyệt đối tính chân thực, đồng thời tỏ rõ phẩm chất điển hình, tiêu biểu.

ĐọcĐất quêcủa Hồ Văn, người đọc không thể không cảm thấyngợptrước ngồn ngộn vốn sống mà tác giả tích lũy, chắt lọc và đưa vào các xem bóng đá kèo nhà cái. Cái vốn sống nơiđất quêvới nhiều mảng đời, nhiều số phận, nhiều chiều kích... nhất là bóng dáng, hình ảnh của người nông dân gắn chặt với xóm ấp, ruộng vườn, tình người... trongkhí quyển tâm linhman mác. Tôi cho rằng, Hồ Văn đã ít nhiềuchạmđược điều này, tuy không đều trong các xem bóng đá kèo nhà cái của mình, nhưng hầu hết cái nào cũng có. Một trong những xem bóng đá kèo nhà cái thể hiện rõ điều này chính là xem bóng đá kèo nhà cái chọn làm tên chung cho cả tập -Đất quê. Khí quyển tâm linhấy toát lên một cách khá đậm đặc trong cả câu chuyện, nhất là ở chi tiết bà mẹ vợ của nhân vật tôi, mặc dù rất muốn khi qua đời, được chôn nơiđất quêlà An Hiệp, nhưng lại vô cùng tỉnh táo, biết mình đang được đưa từ bệnh viện về vùng kinh tế mới Tân Phú và nóileo lẻo, nghe lạnh cả xương sống: Tụi bây đừng có xạo. Muốn thử tao à? Về cồn An Hiệp còn miếng đất nào để chôn tao. Đất lở hết rồi. Đất lở hết rồi. Đất lở hết r... ồ... i...

ĐọcNgồi lại với trăm nămcủa Nguyễn Lệ Ba, một mặt, bịchìmvào trong khí quyển hoài cổ thiêng liêng, mặt khác, lúc nào cũng nôn nao với thân phận của những người yếm thế trong xã hội. Nguyễn Lệ Ba rất già dặn trong cách nhìn, cách viết, cách phản ánh và tái hiện cuộc sống. Anh để lại dấu ấn khi viết về những tình cảm và phận người nhỏ bé, đang ngụp lặn giữa dòng đời cuồn cuộn. Những câu chuyện vốn hư cấu, nhưng là sự chắt lọc từ hiện thực đã làm nên chất sống trong xem bóng đá kèo nhà cái của anh. Tác giả luôn viết với trạng thái và tình cảm của một người trong cuộc. Anh viết xem bóng đá kèo nhà cái như một cách để chia sẻ, cảm thông và kết nối với những người đã và đang sống quanh mình, gắn bó với mình. Anh viết để chứng tỏ mình là người hiểu họ nhất. Chính sự kết nối chân thực ấy đã làm nên phẩm chất rất đời và rất người của xem bóng đá kèo nhà cái Nguyễn Lệ Ba. xem bóng đá kèo nhà cái lấy làm tên chung cho cả tập -Ngồi lại với trăm năm- chắc chắn sẽ là một trong những xem bóng đá kèo nhà cái tiêu biểu cho hai chủ đề chính nêu trên trong tập xem bóng đá kèo nhà cái này. Đọc xem bóng đá kèo nhà cái, độc giả không thể không bị ám ảnh bởi hình ảnh đứa cháu đích tôn tật nguyền, cứ đến 23 tháng Chạp, theo lời mẹ, đến ngồi bên bốn ngôi mộ dòng họđể suy ngẫm, để chiêm nghiệm về sự phù du của một kiếp người, để thấm thía hơn cái lẽ có không, sinh diệt...

Hai mươi mốt xem bóng đá kèo nhà cái trongMiền đất lởcủa Thanh Bình hầu hết nhằm đặc tả thân phậnngười quê, nhất làngười quê nghèo, ở đó, sự khốn khó, túng bấn, bí bách, bất an của họ được viết ra với tần suất dày đặc. Ám ảnh người đọc đến độ nhức nhối là hình ảnh lặp đi lặp lại trong nhiều xem bóng đá kèo nhà cái về một gia đình nông dân nghèo nơimiền đất lở, gồm bà mẹ già và mấy đứa con. Đó như là một biểu tượng điển hình của sự chuyển động quằn quại giữa dòng chảy của nghèo túng, nhàm chán, khổ nhục nơi miền quê chỉ biết bám vào mấy công ruộng rẫy, phập phù bởi thiên tai và nạn đất lở rình rập. Có điều, trong cái gam màu buồn tối là chủ yếu ấy, xem bóng đá kèo nhà cái của Thanh Bình rất ít khi gieo rắc không khí thảm hại, bi lụy, tan vữa mà ngược lại, tác giả bao giờ cũng làm ánh lên đâu đó trong tác phẩm, nhất là ở phần kết, những quầng sáng hy vọng, dù đôi khi rất mỏng manh, yếu ớt. Cái kết trongMiền đất lở- xem bóng đá kèo nhà cái lấy làm tên chung cho cả tập - là vậy, sáng long lanh:Nhìn lên, bà bắt gặp ánh mắt trong veo của các cháu, long lanh trong ánh hoàng hôn.

Mười lăm xem bóng đá kèo nhà cái trongGió thổi sau hècủa Kim Thắm cũng là những tác phẩm viết vềngười quê, nhưng hầu hết là nhữngngười quêđã thoát ly một phần hoặc thoát ly hẳn khỏi nông thôn, ruộng vườn (sinh viên, giáo viên, kỹ sư...) và được tác giả viết bằng một chất giọng chân thực, đằm thắm đầy hấp dẫn. Trong hầu hết các xem bóng đá kèo nhà cái ở đây, miền quê Nam bộ hiện lên một cách hiền hòa, mộc mạc, chân chất đến độ tinh sạch, thanh khiết. Cái miền quê đằm thắm trongGió thổi sau hèkhông chỉ hiện lên nơi bốn mùa thiên nhiên Xuân - Hạ - Thu - Đông mà hơn thế, thấm đẫm, miên man trong những mùa đặc trưng - mùa cây trái, mùa sản vật... Cái đằm thắm của miền quê trong tập xem bóng đá kèo nhà cái của Kim Thắm là một làngió thổi sau hèhay mộtkhoảng trời xanh, một thoánghương húng lủihay một miền huyền hoặcmùi hương cải xanh... Người đọc đặc biệt ấn tượng bởi nhiều xem bóng đá kèo nhà cái trong tập, con đường đá đỏ được nâng cấp thành con đường látđanliên xã, lặp đi lặp lại, tạo nên một hình ảnh khó quên - như một ẩn dụ - về một miền quê nghèo khó đang từng ngày vươn mình phát triển, dẫu có lâu lắc chút đỉnh nhưng tràn đầy khấp khởi, tin yêu.

Có thể nói, đã lâu lắm, ở Đồng Tháp mới xuất hiện liên tục trong 4 năm 4 tập xem bóng đá kèo nhà cái đầu tay nhưng đầy đặn và hay. Một tín hiệu khởi sắc và đầy hy vọng của văn chương nơi đây. Thành công này chắc chắn sẽ được nối dài trong chặng đường sáng tạo của các cây bút Đất Sen hồng sắp tới.

THAI SẮC

(*) Ba tập xem bóng đá kèo nhà cái của Hồ Văn, Nguyễn Lệ Ba, Thanh Bình đều được Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam tặng giải C, giải thưởng VHNT thường niên (các năm 2017 - 2018 - 2019). Tập truyện của Kim Thắm đang gửi dự xét giải và hy vọng cũng sẽ nhận được giải thưởng danh giá này, năm 2020.