Gánh nặng kèo nhà cái euro lá và kinh tế xã hội

kèo nhà cái euro lá từ lâu đã trở thành một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới từng phải đối mặt và đã giết chết hơn 8 triệu người mỗi năm trên khắp thế giới. Hơn 7 triệu người trong số đó tử vong là do sử dụng kèo nhà cái euro lá trực tiếp, trong khi khoảng 1,2 triệu người là kết quả của việc những người không hút kèo nhà cái euro tiếp xúc với khói kèo nhà cái euro. Các chuyên gia y tế cảnh báo, kèo nhà cái euro lá liên quan tới 6/8 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, liên quan đến các căn bệnh như: phổi tắc nghẽn mạn tính, tim mạch, ung thư... Có đến trên 90% người bệnh ung thư phổi có hút kèo nhà cái euro lá. Nếu người hút 20 điếu kèo nhà cái euro lá/ngày, nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 26 lần so với người không hút kèo nhà cái euro.

Hình ảnh người nông dân thu hoạch kèo nhà cái euro lá (nguồn Internet)

Tất cả các dạng kèo nhà cái euro lá đều có hại và không có mức phơi nhiễm kèo nhà cái euro lá nào là an toàn. Hút kèo nhà cái euro lá là hình thức sử dụng kèo nhà cái euro lá phổ biến nhất trên toàn thế giới. Các sản phẩm kèo nhà cái euro lá khác bao gồm kèo nhà cái euro lào, các sản phẩm kèo nhà cái euro lá không khói khác nhau, xì gà, kèo nhà cái euro lá cuộn, kèo nhà cái euro lào, bidis và kreteks cũng gây tổn hại đến sức khỏe, tuy nhiên lại có ít người dùng hiểu rõ điều này.

Sử dụng kèo nhà cái euro lá không khói có khả năng gây nghiện cao và gây hại cho sức khỏe. kèo nhà cái euro lá không khói có chứa nhiều độc tố gây ung thư và việc sử dụng nó làm tăng nguy cơ ung thư đầu, cổ, họng, thực quản và khoang miệng (bao gồm ung thư miệng, lưỡi, môi và nướu) cũng như các bệnh răng miệng khác nhau.

Hơn 80% trong số 1,3 tỷ người sử dụng kèo nhà cái euro lá trên toàn thế giới sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, nơi gánh nặng bệnh tật và tử vong liên quan đến kèo nhà cái euro lá là nặng nề nhất. Sử dụng kèo nhà cái euro lá góp phần gây ra đói nghèo bằng cách chuyển hướng chi tiêu của hộ gia đình từ các nhu cầu cơ bản như thực phẩm và chỗ ở sang kèo nhà cái euro lá do tính chất gây nghiện cực mạnh khó có thể bỏ được trong thời gian ngắn.

Các chi phí kinh tế của việc sử dụng kèo nhà cái euro lá là rất lớn. Hút kèo nhà cái euro lá không chỉ gây hại cho sức khỏe bản thân, tăng nguy cơ bệnh lý và tổn thương tâm lý mà còn làm tăng gánh nặng kinh tế gia đình khi phải bỏ ra các chi phí đắt đỏ điều trị các bệnh do sử dụng kèo nhà cái euro lá gây ra cũng như nguồn nhân lực bị mất do bệnh tật và tử vong sớm do kèo nhà cái euro. Một khi kinh tế gia đình không đảm bảo dễ làm phát sinh các vấn đề tệ nạn xã hội như: trộm cướp, buôn bán trái phép ma túy, mại dâm, bạo lực làm mất an ninh trật tự xã hội.

Ngoài việc gây tổn thất kinh tế ở cấp quốc gia như tăng chi phí chữa bệnh do hút kèo nhà cái euro gây ra, giảm năng suất lao động thì một lượng chất thải do dụng cụ hút kèo nhà cái euro, nhất là đối với thiết bị kèo nhà cái euro lá điện tử, kèo nhà cái euro lá làm nóng bao gồm nhiều thành phần (nhựa, pin, bảng mạch điện, lọ dung dịch...), khi bị vứt bỏ dưới dạng vỡ, nát có thể phát tán ra môi trường các chất độc hại như kim loại, axit, nicotine... gây nổ, hủy hoại môi trường.

Hút kèo nhà cái euro gây lãng phí phần đáng kể nguồn ngân sách vốn đã rất eo hẹp của các gia đình nghèo. Tiền mua kèo nhà cái euro lá làm giảm chi cho giáo dục, lương thực và chăm sóc sức khỏe hộ gia đình. Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới, tại Australia là 7%, ở Hungary là 10,4% và ở nông thôn tây nam Trung quốc là 11%. Ở Bangladesh, nếu 2/3 số tiền mua kèo nhà cái euro lá được dùng để mua thức ăn thì khoảng 10 triệu người sẽ tránh được suy dinh dưỡng.

Tuyên truyền trực quan phòng, chống tác hại kèo nhà cái euro lá

Ở một số quốc gia, trẻ em từ các hộ gia đình nghèo được thuê làm nghề trồng kèo nhà cái euro lá để tăng thu nhập cho gia đình. Những người nông dân trồng kèo nhà cái euro lá cũng phải đối mặt với một số rủi ro về sức khỏe, trong đó có chứng “bệnh kèo nhà cái euro lá xanh - nông dân trồng kèo nhà cái euro lá thường không mang bao tay, tiếp xúc với lá kèo nhà cái euro tươi trong môi trường ẩm ướt đã bị chất nicotine thấm qua da với liều lượng khá lớn biểu hiện ra ngoài các triệu chứng như choáng váng, nôn, đau đầu...”.

Tại Việt Nam, mặc dù ngành công nghiệp kèo nhà cái euro lá có những đóng góp cho ngân sách Quốc gia nhưng phần đóng góp không đủ để bù đắp những tổn thất kinh tế và sức khỏe do sử dụng kèo nhà cái euro lá gây ra đối với các cá nhân, gia đình và xã hội. Năm 2012, người dân Việt Nam đã chi cho việc mua kèo nhà cái euro lá là 22 nghìn tỷ đồng. Các hộ nghèo tại Việt Nam đã tiêu tốn khoảng 5% thu nhập của gia đình vào kèo nhà cái euro lá. Chi tiêu cho kèo nhà cái euro lá làm giảm các chi tiêu thiết yếu khác của hộ gia đình đặc biệt là các hộ có thu nhập thấp. Ở những hộ này, khoản tiền mua kèo nhà cái euro lá thậm chí cao hơn khoản tiền chi cho y tế hay giáo dục. Nếu người hút kèo nhà cái euro nghèo bỏ kèo nhà cái euro, họ sẽ có nhiều tiền hơn để mua thức ăn hoặc trả tiền học cho con cái của mình.

Ngoài tổn thất do chi mua kèo nhà cái euro hút, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm cho 5 bệnh (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) do hút kèo nhà cái euro gây ra trong năm 2011 là hơn 23 nghìn tỷ đồng. Các tổn thất Việt Nam chưa tính được do sử dụng kèo nhà cái euro lá bao gồm chi phí điều trị 22 bệnh còn lại (tại Thái Lan tổng chi phí này là hơn 414 triệu USD/năm); chi phí giảm hoặc mất năng suất lao động do mắc bệnh và tử vong sớm liên quan đến kèo nhà cái euro lá, (tại Mỹ là 167 tỷ USD/năm, Úc là 23 tỷ USD/năm); chi phí nghỉ giữa giờ để hút kèo nhà cái euro, tổn thất do cháy nổ liên quan đến kèo nhà cái euro lá, chi phí vệ sinh môi trường tăng...

MỸ HẠNH