kèo nhà cái euroNhãn Châu Thành - sản vật ngọt, thơm tình người và đất

ĐTO-Gắn bó với vùng đất Châu Thành từ những năm 80 của thế kỷ trước với nhiều thăng trầm, đến nay, kèo nhà cái euro Châu Thành vẫn là cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế địa phương. Với người dân Châu Thành, kèo nhà cái euro không chỉ là sản vật đặc trưng mà còn là niềm tự hào của quê hương...

Nông dân thu hoạch kèo nhà cái euro

Thăng trầmcây kèo nhà cái euro Châu Thành

Châu Thành là huyện phía Nam tỉnh Đồng Tháp, nơi có con sông Tiền, sông Hậu chảy qua tạo nên vùng đất tràn ngập phù sa. Với diện tích tự nhiên 246km2, địa hình là dãy cù lao và đất giồng ven sông tương đối cao ráo, khí hậu thuận lợi rất thích hợp phát triển cây ăn trái.

Theo các cụ cao tuổi ở địa phương, kèo nhà cái euro du nhập và trồng tại Châu Thành từ những năm 80 thế kỷ trước, ban đầu, người dân chủ yếu trồng kèo nhà cái euro long, kèo nhà cái euro da bò. Từ năm 2007, kèo nhà cái euro da bò bị dịch bệnh chổi rồng tàn phá, người dân tìm chọn loại cây trồng mới để thay thế. Thời điểm này, giống kèo nhà cái euro idor (sau này là kèo nhà cái euro Châu Thành) được xem là cây trồng triển vọng giúp nhà vườn Châu Thành chuyển đổi, thay thế giống kèo nhà cái euro truyền thống.

Có hơn 30 năm canh tác cây kèo nhà cái euro, ông Nguyễn Nhất Linh (SN 1951) ở ấp Tân An, xã An Nhơn nhớ lại, thời điểm dịch chổi rồng bùng phát, ông cũng như nhiều nhà vườn nơi đây loay hoay tìm loại cây trồng thích hợp để thay thế. Năm 1994, ở vùng An Nhơn có phong trào trồng kèo nhà cái euro idor thay cho giống kèo nhà cái euro da bò bị dịch bệnh, ông mua thử 1 nhánh kèo nhà cái euro idor về trồng... “Những ngày đầu, loại cây này rất khó canh tác. kèo nhà cái euro dù phát triển xum xuê nhưng lại không ra hoa, đậu trái. Tìm tòi, học hỏi kỹ thuật canh tác trong một thời gian, cây mới “đơm hoa kết trái”. Trong vụ đầu, 1 cây kèo nhà cái euro cho vài trăm ký, nhận thấy hiệu quả, tôi nhân lên trồng 33 nhánh, rồi từng bước chuyển toàn bộ đất qua trồng kèo nhà cái euro idor”, ông Nguyễn Nhất Linh chia sẻ.

Nhờ giống kèo nhà cái euro phù hợp, lại được thị trường chấp nhận nên thu nhập của gia đình ông ngày càng tăng lên. Từ những công kèo nhà cái euro ban đầu, ông tích góp rồi mua thêm được 2ha trồng kèo nhà cái euro idor. Theo ông Linh, bình quân mỗi cây kèo nhà cái euro (hơn 20 năm tuổi) có thể cho khoảng 400 - 500kg (bình quân mỗi công 10 cây kèo nhà cái euro), 1 năm làm 1 vụ, với giá kèo nhà cái euro từ 20.000 đồng/kg trở lên, trừ hết chi phí, mỗi năm, ông thu được vài trăm triệu đồng.

Ông Nguyễn Nhất Linh chăm sóc vườn kèo nhà cái euro

Thời điểm dịch chổi rồng bùng phát mạnh, 5 công kèo nhà cái euro của ông Nguyễn Văn Việt (SN 1960) ở ấp Tân An, xã An Nhơn cũng phải chặt bỏ làm củi. Nhận thấy hướng đi hiệu quả từ giống kèo nhà cái euro mới, ông Việt chuyển toàn bộ 5 công kèo nhà cái euro bị bệnh chổi rồng sang trồng kèo nhà cái euro idor. Nhờ học hỏi được kinh nghiệm từ những người đi trước nên khi chuyển sang trồng giống kèo nhà cái euro mới khá thuận lợi. “So với các loại kèo nhà cái euro da bò, kỹ thuật trồng kèo nhà cái euro idor không nhiều khác biệt, tuy nhiên, về năng suất, giá thì cao hơn 2 - 3 lần. Theo tính toán, bình quân mỗi công kèo nhà cái euro từ 10 năm tuổi trở lên sẽ cho thu hoạch từ 1,5 - 3 tấn/công. Với giá kèo nhà cái euro dao động từ 20.000 - 35.000 đồng/kg (tùy vào thời điểm mùa thuận, nghịch), sau khi trừ chi phí, mỗi năm, tôi thu lãi hàng chục triệu đồng”. ông Nguyễn Văn Việt chia sẻ.

Qua hơn 20 năm gắn bó với kèo nhà cái euro, ông Việt khẳng định, trên vùng đất cồn này, kèo nhà cái euro vẫn là cây trồng chủ lực, mang lại kinh tế cao cho nhà vườn. Đặc biệt, nhờ điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp, trái đạt chất lượng nên thị trường tiêu thụ tốt.

Khẳng định thương hiệu từ chất lượng

Góp phần khẳng định danh tiếng cho nông sản này, năm 2016, kèo nhà cái euro Châu Thành (kèo nhà cái euro idor) được Cục Sở hữu Trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận bảo hộ kèo nhà cái euro hiệu. Từ sự kiện này, kèo nhà cái euro Châu Thành từng bước khẳng định kèo nhà cái euro hiệu, chất lượng thông qua việc liên kết với các doanh nghiệp trong và ngoài nước, đưa trái kèo nhà cái euro Châu Thành “du nhập” các thị trường khó tính như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước Châu Âu...

Với đặc tính nổi trội về khả năng thích nghi với môi trường, chống chịu bệnh tốt, năng suất cao và thị trường ổn định nên giống kèo nhà cái euro này nhanh chóng được trồng phủ khắp các xã trên địa bàn huyện. Đến nay, diện tích kèo nhà cái euro trên địa bàn huyện là 2.671ha, tập trung nhiều tại các xã: An Nhơn, An Phú Thuận, Tân Nhuận Đông, An Khánh. Sản lượng ước tính khoảng 50.000 tấn/năm, trong đó có khoảng 90% đủ điều kiện xuất khẩu.

Để phát triển trái kèo nhà cái euro theo hướng bền vững mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho người dân và doanh nghiệp, Châu Thành từng bước quy hoạch lại vùng trồng, xây dựng kèo nhà cái euro hiệu, nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu kèo nhà cái euro đáp ứng các điều kiện khắc khe của thị trường về chất lượng sản phẩm...

Đến nay, vùng trồng kèo nhà cái euro của huyện có 126,19ha được cấp chứng nhận VietGAP. Có 671,23ha/23 mã số vùng trồng xuất khẩu sang các thị trường khó tính (Mỹ, Úc, Châu Âu...) và Trung Quốc. Sản phẩm kèo nhà cái euro Châu Thành đảm bảo các tiêu chuẩn về chất lượng, hình thái, mẫu mã sản phẩm theo tiêu chuẩn kèo nhà cái euro hiệu chứng nhận “kèo nhà cái euro Châu Thành - Đồng Tháp”.

Việc phát triển các tổ chức liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ kèo nhà cái euro (hợp tác xã, tổ hợp tác, hội quán) được địa phương chú trọng. Hiện, huyện hình thành và phát triển được 2 hợp tác xã kèo nhà cái euro, 7 tổ hợp tác và 2 hội quán với 350 thành viên, hội viên. Thông qua các tổ chức này đã kết nối, hình thành được các chuỗi liên kết tiêu thụ ổn định giữa các doanh nghiệp và hợp tác xã với diện tích liên kết đạt khoảng 10.000 tấn/năm.

Ông Phan Thanh Dũng - Phó Chủ tịch UBND huyện Châu Thành cho biết, kèo nhà cái euro là một trong những ngành hàng chủ lực, thế mạnh của huyện trong thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Định hướng thời gian tới, huyện tiếp tục xây dựng kế hoạch phát triển vùng sản xuất kèo nhà cái euro tập trung, gắn với đẩy mạnh chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhất là ứng dụng chuyển đổi số trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Cùng với đó, huyện sẽ rà soát lại hệ thống hạ tầng nông nghiệp, đảm bảo các điều kiện để nông dân trồng rải vụ; tiếp tục vận dụng, hỗ trợ các hợp tác xã tiếp cận các chính sách trong liên kết sản xuất và phát triển sản phẩm kèo nhà cái euro theo chuỗi giá trị; tăng cường quảng bá phát triển kèo nhà cái euro hiệu “kèo nhà cái euro Châu Thành”, mở rộng thị trường tiêu thụ; đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm kèo nhà cái euro trên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội; thu hút đoanh nghiệp liên kết với vùng trồng, từng bước nâng cao hiệu quả kinh tế cây kèo nhà cái euro...

MỸ NHÂN